-
1 serpo
serpo, psi, ptum, 3 (serpsit antiqui pro serpserit usi sunt, Fest. p. 348 Müll.), v. n. [root serp, kindr. with herpô, repo], to creep, crawl (freq. and class.).I.Lit. (only of animals; while repo is also used of persons who creep or go slowly;B.v. repo, I.): serpere anguiculos, nare anaticulas, evolare merulas, etc.,
Cic. Fin. 5, 15, 42:alia animalia gradiendo, alia serpendo ad pastum accedunt,
id. N. D. 2, 47, 122:serpentes quasdam (bestias), quasdam esse gradientes,
id. Tusc. 5, 13, 38:(anguis) per humum,
Ov. M. 15, 689:vipera imā humo,
id. P. 3, 3, 102:draco In platanum,
id. M. 12, 13:serpentia secla ferarum,
i. e. the serpents, Lucr. 6, 766.—In late Lat. pass.:cum terra nullo serpatur angue,
was crawled over, Sol. 22, 10.—Transf., of things, to move slowly or imperceptibly, to creep along, proceed gradually, etc. (mostly poet.):II.has (stellas) inter, torvus Draco serpit, Cic. poët. N. D. 2, 42, 106: sol serpens,
Lucr. 5, 690.—Of streams: an te, Cydne, canam, qui leniter... placidis per vada serpis aquis,
creepest, windest along, Tib. 1, 7, 14:in freta vicina Numicius,
Ov. M. 14, 598: Ister tectis [p. 1681] in mare serpit aquis, id. Tr. 3, 10, 30:in sicco serpentem pulvere rivum,
Luc. 9, 974:lacrimae serpunt per vulnera,
Stat. Th. 11, 608:exsistit sacer ignis et urit corpore serpens,
slowly spreading, Lucr. 6, 660; so,flamma per continua,
Liv. 30, 6:aestus aetheris,
Lucr. 5, 523; 6, 1120 (with repere):fallacem patriae serpere dixit equum (Trojanum),
was creeping along, Prop. 3, 13 (4, 12), 64.—Of plants:vitis serpens multiplici lapsu et erratico,
Cic. Sen. 15, 52; cf.:lithospermos (herba) jacet atque serpit humi,
Plin. 27, 11, 74, § 99; so,chamaeleon,
id. 22, 18, 21, § 45; cf.:liber per colla,
Ov. M. 9, 389:caules per terram,
Plin. 21, 16, 59, § 99:rami in terram,
id. 27, 9, 58, § 82:radices inter se,
id. 17, 20, 33, § 144:sine tempora circum Inter victrices hederam tibi serpere lauros,
Verg. E. 8, 13; Laber. ap Macr. S. 2, 7; Col. 10, 119.—Of the growth of the hair:per tua lanugo cum serpere coeperit ora,
Claud. IV. Cons. Hon. 641.—Of fire:dein per continua serpens (flamma) omnia incendio hausit,
Liv. 30, 6:sive ipsi (ignes) serpere possunt quo cibus vocat,
Lucr. 5, 523; cf. id. 6, 660.—Of disease, etc.:si ulcus latius atque altius serpit,
gradually spreads, Cels. 6, 18, 2 med.:dira contagia per vulgus,
Verg. G. 3, 469:cancer,
Ov. M. 2, 826:carcinoma,
Plin. 29, 2, 10, § 37:atra lues in vultus,
Mart. 1, 79, 2 al.:per membra senectus,
Lucr. 1, 415:quies,
Verg. A. 2, 269:somnus,
Plin. 7, 24, 24, § 90.—Trop., to creep, crawl; to extend gradually or imperceptibly; to spread abroad, increase, prevail (a favorite trope of Cic.):A.neque enim serpit, sed volat in optimum statum res publica,
Cic. Rep. 2, 18, 33:serpere occulte coepisti nihil dum aliis suspicantibus,
id. de Or. 2, 50, 203:(hoc malum) obscure serpens multas jam provincias occupavit,
id. Cat. 4, 3, 6:malum longius,
id. Rab. Post. 6, 15; id. Phil. 1, 2, 5; id. Att. 1, 13, 3; id. de Or. 3, 24, 94:serpit deinde res,
id. Lael. 12, 41; cf.:ne latius serperet res,
Liv. 28, 15 fin.; so,latius,
id. 40, 19 fin.; cf. Plin. Ep. 5, 4, 3:serpit nescio quo modo per omnium vitas amicitia,
Cic. Lael. 23, 87:si semel suscipimus genus hoc argumenti, attende quo serpat,
id. N. D. 1, 35, 98; 3, 20, 52:quam facile serpat injuria et peccandi consuetudo,
id. Verr. 2, 2, 22, § 53; cf. id. Div. in Caecil. 21, 68:serpit hic rumor,
id. Mur. 21, 45:fama per coloniam,
Plin. Ep. 9, 33, 5:per agmina murmur,
Verg. A. 12, 239:murmura plebis,
Stat. Th. 1, 168:cura altius,
Plin. 14, 11, 13, § 87:serpente latius bello,
Flor. 2, 2, 15; 2, 9, 4.—Of a low, grovelling poetic style:(poëta) Serpit humi tutus,
crawls along the earth, Hor. A. P. 28 (cf.:sermones Repentes per humum,
id. Ep. 2, 1, 251).—Hence, serpens, entis ( gen. plur. serpentium, Vitr. 8, 4; 9, 6; Nep. Hann. 11, 5; Hor. Epod. 1, 20; Cels. 5, 27, 3; but also, mostly poet. and later, serpentum, Verg. A. 8, 436; 12, 848; Ov. M. 7, 534; Luc. 9, 608 al.), f. (sc. bestia); less freq. and mostly poet. and eccl. Lat., m. (sc. draco), a creeping thing, a creeper, crawler (cf. reptilis).Kat exochên, i. e. a snake, serpent (syn.: anguis, coluber); fem.:2.quaedam serpentes ortae extra aquam, etc.,
Cic. N. D. 2, 48, 124; Lucr. 4, 60; 4, 638; Ov. M. 1, 447; 1, 454; 2, 652; id. Am. 2, 13, 13; Hor. C. 1, 37, 27; Luc. 9, 397; Nep. Hann. 10, 4 al.— Masc., Lucr. 5, 33; Verg. A. 2, 214; 5, 273; 11, 753; Ov. M. 3, 38; 3, 325; 4, 570; Hor. S. 1, 3, 27; Luc. 9, 324; cf. Sall. J. 89, 5, and Quint. 2, 4, 19:igniti,
Vulg. Num. 21, 6.—In apposition with draco,
Suet. Tib. 72.— Also neutr. plur. serpentia, Vulg. Act. 10, 12. —Transf., the Serpent, as a constellation.a.Between the Great and the Little Bear, = anguis and draco, Ov. M. 2, 173; Hyg. Astr. 3, 1.—b.In the hand of Ophiuchus (Anguitenens, Anguifer), = anguis, Vitr. 9, 6; Hyg. Astr. 2, 14; 3, 13; cf. Plin. 2, 25, 23, § 93.—B.A creeping insect on the human body, a louse, Plin. 7, 51, 52, § 172; App. Flor. p. 354, 4. -
2 serpo
serpo, serpsī, ere (Wz. *serp, kriechen, altind. sárpāti, schleicht, kriecht, griech. ερπω), kriechen, schleichen, I) eig. u. übtr.: a) eig., von Tieren (dagegen repo auch von kriechenden od. langsam gehenden Menschen), quaedam bestiae serpentes, quaedam gradientes, Cic.: s. per humum, Ov.: imā humo, Ov.: in platanum, Ov.: serpentia secla ferarum, d.i. Schlangen, Lucr. – tr. bekriechen, cum insula nullo serpatur angue, Solin. 22, 10 (8). – b) übtr., v. langsam oder unvermerkt sich fortbewegenden Ggstdn., tacitis quia leniter undis placidus per vada serpis, dich hinschlängelst (v. Fluß Cydnus), Tibull.: et (Ister) tectis in mare serpit aquis, Ov.: vitis serpens multiplici lapsu et erratico, Cic.: flamma per continua serpens, Liv.: serpunt rami in terram, Plin.: serpunt radices inter se, Plin.: si ulcus latius atque altius serpit, Cels.: somno serpentes Plin. – II) bildl.: A) im allg., vom Dichter niederer Dichtungsart: serpit humi tutus, Hor. de art. poët. 28. – B) insbes., kriechen, schleichen, sich unvermerkt ausbreiten, fortwuchern, per membra senectus serpit, Lucr.: neque enim serpit, sed volat in optimum statum res publica, Cic.: serpit nescio quo modo per omnium vitas amicitia, Cic.: si paulatim haec consuetudo serpere ac prodire coeperit, Cic.: hoc malum obscure serpens, Liv.: serpet hoc malum longius quam putatis, Cic.: ne latius serperet res, Liv.: ne pestis ad plures serperet, Iustin.: quam facile serpat iniuria et peccandi consuetudo, videte, Cic.: serpit hic rumor, man raunt sich hier allenthalben ins Ohr, m. folg. direkt. Rede, Cic.: serpit fama per coloniam, Plin. ep.: serpit cura altius, Plin. – v. Pers., serpere occulte coepisti, im stillen weiter um dich zu greifen, Cic. de or. 2, 203. – / Konj. serpiat, Itala (Cant.) Act. apost. 4, 17: archaist. Konjunktiv Perf. serpsit, Paul. ex Fest. 349, 6.
-
3 serpo
serpo, serpsī, ere (Wz. *serp, kriechen, altind. sárpāti, schleicht, kriecht, griech. ερπω), kriechen, schleichen, I) eig. u. übtr.: a) eig., von Tieren (dagegen repo auch von kriechenden od. langsam gehenden Menschen), quaedam bestiae serpentes, quaedam gradientes, Cic.: s. per humum, Ov.: imā humo, Ov.: in platanum, Ov.: serpentia secla ferarum, d.i. Schlangen, Lucr. – tr. bekriechen, cum insula nullo serpatur angue, Solin. 22, 10 (8). – b) übtr., v. langsam oder unvermerkt sich fortbewegenden Ggstdn., tacitis quia leniter undis placidus per vada serpis, dich hinschlängelst (v. Fluß Cydnus), Tibull.: et (Ister) tectis in mare serpit aquis, Ov.: vitis serpens multiplici lapsu et erratico, Cic.: flamma per continua serpens, Liv.: serpunt rami in terram, Plin.: serpunt radices inter se, Plin.: si ulcus latius atque altius serpit, Cels.: somno serpentes Plin. – II) bildl.: A) im allg., vom Dichter niederer Dichtungsart: serpit humi tutus, Hor. de art. poët. 28. – B) insbes., kriechen, schleichen, sich unvermerkt ausbreiten, fortwuchern, per membra senectus serpit, Lucr.: neque enim serpit, sed volat in optimum statum res publica, Cic.: serpit nescio quo modo per omnium vitas amicitia, Cic.: si paulatim haec consuetudo serpere ac prodire coeperit, Cic.: hoc malum obscure serpens, Liv.: serpet hoc malum longius quam putatis, Cic.: ne la-————tius serperet res, Liv.: ne pestis ad plures serperet, Iustin.: quam facile serpat iniuria et peccandi consuetudo, videte, Cic.: serpit hic rumor, man raunt sich hier allenthalben ins Ohr, m. folg. direkt. Rede, Cic.: serpit fama per coloniam, Plin. ep.: serpit cura altius, Plin. – v. Pers., serpere occulte coepisti, im stillen weiter um dich zu greifen, Cic. de or. 2, 203. – ⇒ Konj. serpiat, Itala (Cant.) Act. apost. 4, 17: archaist. Konjunktiv Perf. serpsit, Paul. ex Fest. 349, 6.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий